در چهارمین قسمت از معرفی فعالیت های بین المللی مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی به سراغ (((سازمان کتابخانه‎ها، موزه‎ها و مرکز اسناد))) رفته ایم...

در سومین قسمت از معرفی فعالیت های بین المللی مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی به سراغ (((موسسه خدمات مشاوره ای جوانان و پژوهش های اجتماعی))) و ((( معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی ))) رفته ایم...

در دومین قسمت از معرفی فعالیت های بین المللی مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی به سراغ (((موسسه فرهنگی قدس))) و (((موسسه چاپ و انتشارات))) رفته ایم...

بارگاه ملکوتی حضرت امام علی‌بن موسی‌الرضا(ع) که باغی از باغ‌های بهشت است، همواره دژ مستحکم ولایت و ملجأ دوست داران اهل بیت (ع) از سراسر دنیا بوده است. این آستان‌ مقدس‌، پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، جهشی مشهود و بی‌مانند در ارائه‌ی خدمات شایسته، متنوع و گسترده به مردم به‌ویژه خیل عظیم زائران آن حضرت داشته است. بخش عظیمی از این خدمات نیز به زائران و همچنین دلدادگان غیر ایرانی حضرت رضا (ع) ارائه می گردد. در افق چشم انداز آستان قدس توجه ویژه ای به مخاطب جهانی شده است، در بندهای مختلف این چشم انداز به صراحت به فعالیت بین المللی موسسات مختلف اشاره شده است.

دستگاه‌های دولتی و امنیتی به ngo‌ها هنوز به‌عنوان یک تهدید نگاه می‌کنند. به‌عنوان یک تهدید امنیتی. شبیه پیاده‌‌نظام‌های سازمان‌های جهانی که می‌خواهند نفوذ بکنند. این تفکر واقعیت هم داشت. وقتی ساختار مردم نهاد گسترش پیدا کرد در کشوری مثل ایران، یک پنجره‌ی خوبی بود که یک سری نیروهایی که می‌توانستند پیاده نظام اپوزوسیون بشوند، در داخل کشور سازمان‌دهی بشوند. ولی در دل تقابل با این سازمان‌ها نیروهای حزب اللهی رشد کردند و آن‌ها آمدند تبدیل به نسل بعدی این سازمان‌های مردم نهاد شدند. یک حزب‌اللهی خوش فکر و صاحب نظر و هنرمند که می‌تواند موج جهانی ایجاد بکند نباید رها شود این نشان دهنده بیماری است. این بیماری باید درمان بشود. شما اصلا نامش را NGO نگذار. بگو هیات. ما که مشکلی نداریم. یک نفر به من گفت که شما هم ngo شدی. گفتم ما هیات هستیم. فقط ساختار پیدا کردیم. گاهی هم دولتی‌ها متأسفانه احساس رقابت می‌کنند. چرا که ngo ها هویت‌شان به کار کردن است. من اگر کار نکنم نمی توانم سازمانم را اداره بکنم. بعد مسئول دولتی احساس می‌کند که فلان سازمان مردم نهاد دارد از او جلو می زند و شروع می‌کند به سنگ اندازی کردن.

ما باید انگیزه کار جهانی را داشته باشیم. نگوییم به ما چه، ما در داخل هزار تا مشکل داریم. ما در این داستان مسئولیت داریم. بخشی از ظلم به یمنی‌ها به خاطر دوستی با ماست. ما در مقابل آنها مسئولیت نداریم؟ این تفکر را باید درمان کنیم. مقام معظم رهبری اشاره کردند و گفتند کسانی که با ترویج ناسیونالیسم در مقابل امت‌گرایی می‌ایستند کار بسیار اشتباهی می‌کنند. ما باید این حس مردمی را ایجاد کنیم که ما مسئولیت داریم، روز قیامت از شما سوال می‌کنند و خدا از تو بازخواست می‌کند. تو که می‌توانستی زبان یاد بگیری و دو نفر را در فضای مجازی هدایت کنید چرا این کار را نکردی؟ اگر بدانیم این مسئولیت شرعی و دینی و انسانی به گردن ماست، خیلی وضعیت بهتر می‌شود. هر کسی به توان خودش؛ اگر می‌تواند پولی کمک بکند، اگر می‌تواند در زمینه‌ی نظریه پردازی کمک بکند، اگر هم می‌تواند در صف فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای کاری بکند.

علیه ما این قدر کار تخصصی و جنگ روانی شده است، این قدر کلاف‌های پیچ در پیچ در شبهات سیاسی و اعتقادی منتشر شده است. مبارزه با این‌ها تخصص می‌خواهد. بیان قوی می‌خواهد. فکر کردن می‌خواهد. نمی‌شود بی گدار به آب زد. شدنی نیست که دو نفر دانشجو و طلبه که چند سال درس خوانده‌اند، یک باره بیایند به میدان و بخواهند شیرجه بزنند داخل اقیانوس و کسی را نجات دهند. زحمت می خواهد. تخصص می‌خواهد. حتماً زبان باید بلد باشید. بعضی از حرکت‌ها و فعالیت‌های ساده‌تر بین‌المللی را می‌شود به اقشار سپرد ولی ورود یک‌تنه به میدان های بین‌المللی کار هر کسی نیست.

اگر به انقلابیون مصر بگوییم که انقلاب ما موجب صدور انقلاب به شما شد قطعاً به آنها بر می‌خورد و به حرف شما گوش نمی‌دهند. ولی اگر به آنها گفتید که انقلاب‌ها با هم برادرند و برادر‌ها باید از تجربه‌ی هم استفاده بکنند برایشان قابل پذیرش است. ما هم از تجربه شما استفاده می‌کنیم و شما از تجربه ما استفاده کنیم. وقتی احساس کرد که شما هم عرضش قرار دارید آنوقت حرف شما را گوش می‌دهد.

ما یک بعد ایجابی داریم و یک بعد سلبی. ایجابی حرف‌های خودمان است که در آن جلوتر هستیم. یعنی برداشت و قرائتی که امام خمینی(ره) از اسلام ناب دارد. یعنی مبانی اسلام شناسی ما از منظر اسلام انقلابی و جهادی. منابعی هم دارد این حرف‌ها؛ داستان تاریخ انقلاب یکی از آن‌هاست. این‌که در انقلاب چه اتفاق هایی افتاد، خیلی به درد امروز کشورهای اسلامی می‌خورد. مثل فتح سفارت آمریکا و اشغال لانه‌ی جاسوسی، دادگاه های انقلاب، تجربه ساخت نهاد‌های انقلابی مثل بسیج، سپاه، نهضت سواد‌ آموزی و حتی تجربه‌های شکست خورده‌ی ما. بعضی از تجربه‌ها هم ممکن است که بخشی از آن‌ها اشتباه باشد ولی اصل ساختارش درست است. البته ما این‌ها را هنوز صادر نکرده‌ایم. اصل پیام انقلاب اسلامی که پیروزی انقلاب است صادر شده است. اسم این را می گذاریم صدور اجمالی. صدور تفصیلی یعنی تک تک مراحل انقلاب را برای آن‌ها تبیین کنیم. آزادی‌خواهانی که می‌خواهند نظام‌سازی کنند و حرکت انقلابی بکنند باید الگو داشته باشند.

حجت‌الاسلام حمیدرضا غریب‌رضا تمرکز جدی‌ای بر مسائل جهان اسلام و مباحث فرق به ویژه سلفی‌گری دارد و مطالعات و منشورات فراوانی در بررسی جریانهای اسلامی و سیاسی و فکری نواندیشان مسلمان. ایشان هم‌اکنون موسس و مدیر موسسه‌ی گفتگوی دینی است که سازمانی مردم نهاد در عرصه‌ی فعالیت‌های فرهنگی بین‌اللمی محسوب می‌شود. مطالعات و مکتوبات ایشان در وادی نظر و تجربیات زیاد ایشان در عرصه‌ی عمل رنگ بوی گفتگوی‌مان را کاربردی کرد.

بخش اقتصادی و توریسم از جمله بخش هایی است که سریع تر از دیگر بخش ها از چگونگی وجهه ملی تاثیر می پذیرد. به همین خاطر باید نسبت به این موضوع حساس تر باشیم. بخش تجاری اعم از خصوصی و دولتی باید در پیشبرد استراتژی دیپلماسی عمومی و فرهنگی به منظور بهبود وجهه ملی در خارج مشارکت نماید. علاوه بر این، بواسطه تبلیغات منفی دهه های گذشته علیه ایران، اعتماد کافی نسبت به مجاری رسمی وجود ندارد و افراد ترجیح می دهند کمتر به آن نزدیک شوند.

ورود اسلام به ایران بی شک یکی از مهم ترین رویدادهای تاریخی- فرهنگی ایران بوده است. دین اسلام به عنوان دین رحمت یکی از بزرگترین منابع دیپلماسی عمومی محسوب می شود. معرفی اسلام ناب محمدی ص به جهانیان و برداشتن پیراهه ها از آن بسیار جاذبه ساز می باشد. سابقه تاریخی موید این مساله است که هرگاه دانشمندان و متفکران و حتی افکار عمومی در معرض مفاهیم و مضامین اسلامی قرار گرفته اند به شدت مجذوب آن شده و خود به عنوان مبلغ آن نیز فعال شده اند.

این قضیه جهانی شدن مساله نظام اسلامی، ربطی ندارد به اینکه ما یک ابرقدرت نظامی یا یک کانون عظیم اقتصادی اثرگذار در دنیا هستیم- به این ارتباطی پیدا نمی کند -چون اینها نیست. ارتباط به مساله فرهنگی پیدا می کند، چون ما با پیروزی انقلاب یک حادثه فرهنگی در دنیا خلق کردیم. (از بیانات مقام معظم رهبری 16/5/1379)

تهاجمی که غرب انجام داد، تهاجم فرهنگی بر علیه کشورهای اسلامی به شکل یک حرکت انفعالی و پاتک فرهنگی بود. ولی بسیار حساب شده و با مطالعه بود. آن ها برای این پاتک به شدت نقاط قوت ما را مطالعه کردند. نقاط قوت جنبش جدید انقلابی ، نقاط قوت کشورهای اسلامی، نقاط قوت موجود در فرهنگ و ارزش های دینی ما را به شدت بررسی کردند. نقاطی که انسجام ملی و اقتدار هویت اسلامی ما را تامین می کند. نقاطی که پایداری هویت و قوام هویت ما را تضمین می کند همچون مرجعیت.

تهاجمی که غرب انجام داد، تهاجم فرهنگی بر علیه کشورهای اسلامی به شکل یک حرکت انفعالی و پاتک فرهنگی بود. ولی بسیار حساب شده و با مطالعه بود. آن ها برای این پاتک به شدت نقاط قوت ما را مطالعه کردند. نقاط قوت جنبش جدید انقلابی ، نقاط قوت کشورهای اسلامی، نقاط قوت موجود در فرهنگ و ارزش های دینی ما را به شدت بررسی کردند. نقاطی که انسجام ملی و اقتدار هویت اسلامی ما را تامین می کند. نقاطی که پایداری هویت و قوام هویت ما را تضمین می کند همچون مرجعیت.

تبیین مفهوم دیپلماسی دینی و بررسی مبانی قرآنی آن علاوه بر دانش و تسلط فقهی، نیازمند تجربه ای است که از یک سو مویدات عینی و واقعی به همراه داشته باشد و از سوی دیگر حاوی طرح ها و ایده های کارآمد در عرصه تعامل بین المللی باشد. این مهم ما را برای انجام گفتگو با آیت الله محسن اراکی که در حال حاضر مسئولیت ریاست مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را بر عهده دارد، مصمم کرد. شخصیتی با سوابق روشن علمی و تجربه فعالیت های متعدد بین المللی همچون ده سال نمایندگی رهبر معظم انقلاب در اروپا. در این گفتگو با توجه به متانت و همراهی ایشان به تمامی محورهای مد نظر پرداختیم و نتیجه آن پیش روی شما قرار دارد.

حرم امام قطعه ای از بهشت است که هیچ بنای دیگری جای آن را نمی گیرد. ولی افسوس که این حرم آسمانی فقط برای ما ایرانی ها و عده ای از شیعیان کشورهای اطراف آشنا است و دیگر مردم دنیا حتی اسم آن را نشنیده اند. البته ناگفته نماند که در چند سالِ اخیر حرکت های مثبتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت گرفته است و برادران عرب زبان زیادی این روزها به پابوسی امام رضا(ع) می آیند.

حرم امام قطعه ای از بهشت است که هیچ بنای دیگری جای آن را نمی گیرد. ولی افسوس که این حرم آسمانی فقط برای ما ایرانی ها و عده ای از شیعیان کشورهای اطراف آشنا است و دیگر مردم دنیا حتی اسم آن را نشنیده اند. البته ناگفته نماند که در چند سالِ اخیر حرکت های مثبتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت گرفته است و برادران عرب زبان زیادی این روزها به پابوسی امام رضا(ع) می آیند.

فعالیت های فرهنگی حوزه بین الملل جمهوری اسلامی ایران تقریبا منحصر به دستگاههای دولتی است. در این فعالیتها سه دسته آسیب مشاهده می شود که بخشی مربوط به ساختارهای اداری و اجرایی تعبیه شده جهت انجام فعالیت فرهنگی بین المللی، بخشی مربوط به فرهنگ ها و رویه های نانوشته مجریان و بخشی نیز مربوط به شرایط محیطی و منطقه ای است که نوعا ما نیز در ایجاد آن نقش جدی نداشته ایم. در این مجال به تشریح مختصر آنها پرداخته ایم.

فعالیت های فرهنگی حوزه بین الملل جمهوری اسلامی ایران تقریبا منحصر به دستگاههای دولتی است. در این فعالیتها سه دسته آسیب مشاهده می شود که بخشی مربوط به ساختارهای اداری و اجرایی تعبیه شده جهت انجام فعالیت فرهنگی بین المللی، بخشی مربوط به فرهنگ ها و رویه های نانوشته مجریان و بخشی نیز مربوط به شرایط محیطی و منطقه ای است که نوعا ما نیز در ایجاد آن نقش جدی نداشته ایم. در این مجال به تشریح مختصر آنها پرداخته ایم.